Qormadii koowaad

Hordhac:

Akhriste dadka Eebbe ku abuuray arladan aynu ku noolnahay waa ay kala nasiib iyo fursado badan yihiin, heerka nololeed ee qolo walba ku nooshahayna waa uu kala duwan yahay. Tusaale ahaan, dadka qaarkii oo ku dhaqan waddan "X”, waxa ay ku nool yihiin guryo waaweyn oo sariiro, fadhiyo kala duwan iyo agab kasta oo guri looga baahan yahay ay yaalliin.

Kuwani aroortii kolka ay soo kacaan kama werweraan quutal-daruurigooda iyo waxa ay maalintaa iyo maalmaha ka dambeeyaba quudan doonaan. Waxa ay wataan gawaadhi raaxo.

Waxay haystaan shaqo mushaharkeedu sarreeyo, waxbarasho iyo caafimaad diyaar ah iyo fursado kale oo lamid ah. Halka kuwo kale oo waddanka "Y” ku nool aanay haysan hooy iyo hu’ toona. Kuwani waxay aroortii Ilaahay keenaba ka werwersan yihiin meesha ay ka keeni doonaan cunto ay ku sii noolaadaan.

Qolyahan, weligood goob waxbarasho lama geyn, akhris iyo qoraal toonna lama barin. Waa bilaa shaqo. Caafimaadkooduna aad ayuu u liitaa oo ma haystaan goobo ay caafimaadkooda ku daryeelaan. Waxa is-weydiin mudan sababta keentay kala duwanaanshaha nololeed ee labadaa kooxood u dhexeeya? Maxaa kuwo ka dhigay qani tayadooda nololeed sarreyso, kuwa kalena sabool tayadooda nololeed sagxadda tahay? Kolka aynu weydiintan ka jawaab-celinayno, waxay u dhowdahay inay maskaxdeena markaba ku soo degdegto erayga "horumar” oo aynu nidhaahno labada waddan ee ay labada kooxood ku kala nool yihiin ayaa kala horumarsan oo midina waa waddan horumaray kan kalena waa waddan aan horumarin.

Warkoo kooban, kala duwanaanshaha "heerka nololeed” ee labada qolo waxa sal u ah kala duwanaanshaha "heerka horumar” ee labada waddan. Qeexidda Horumarka Wakhtiyadii hore waxa horumarka miqyaas u ahaa oo loo yaqaaney koboca dhaqaalaha oo keliya. Waddanku haddii uu koboc dhaqaale sameeyona waxa loo tixgelin jirey waddan horumaray. Balse mar danbe ayaa la arkay inaan aragtidani shaqaynayn oo koboca dhaqaaluhu aannu ka tarjumi karin horumarka dhaqaale. Maxaa yeelay, waxa la arkay waddamo kobocooda dhaqaale uu aad u sarreeyo balse badi bulshada ku dhaqani ay gaajo iyo faqri la nooshahay, khayraadka waddankanna ay koox qudha kooto ku haysato. Waa ay adagtahay in qeexid mid ah loo helo horumarka oo qoloba dhinac gaar ah ayay diiradda saartaa kolka ay qeexayso horumarka. Balse innaga oo soo koobayna, horumarka waxa aynu ku qeexi karnaa "Horumarku waa dadaal looga gonleeyahay hagaajinta tayada nolosha (quality of life) ee muwaadiniinta dal gaar ah iyo kor u qaadidda beegaalka nolosha (Standard of living) ee dadkaas”. Si kale u dhig, "Horumarku waa dedejinta koboca dhaqaale ee dalka, tirtiridda saboolnimada iyo yaraynta farqiga dakhli ee dadka u dhexeeya”. Mar kalena horumarka waxa lagu qeexi karaa "Isbeddel balaadhan oo lagu sameeyo xaaladda dhaqaale, bulsho, siyaasadeed iyo deegaan ee waddan waddamada kamid ah”.

Weydiimaha ay tahay in la is-weydiiyo kolka la qiyaasayo horumarka waddan gaar ah ayaa waxa kamid ah: Hoos ma u dhacay heerkii saboolnimadu? Maxaa ku dhacay shaqo la’aantii? Waxse ma iska beddeleen farqigii xagga dakhliga ee muwaadiniinta u dhexeeyey? Haddii saddexduba ay si aad ah hoos ugu dhaceen ama ay u yaraadeen waxa hubaal ah in waddankaasi uu sameeyey horumar la taaban karo.

Haddiise ay dhurtu cagsiga noqoto, waxa lagu doodi karaa inaan wax horumar ah oo la sheegi karo dalkaasi samayn. Waxa kale oo xusid mudan inaan horumarka lagu koobin walxaha (Materials) oo keliya sida ilbaxnimada reer galbeedka ee maaddiga ku salaysan, balse xisaabta lagu darsado horumarka dhinaca rooxaaniyadda (Sprituality) isla markaana lagu dadaalo sidii loo kobcin lahaa deganaanshaha gudeed ee muwaadiniinta. Waxa Iyana habboon in horumarku noqdo mid waara oo aan wakhti yar uun ku koobnayne muddo dheer sii jira.

Tiirarka Horumarka Horumarku waxa uu si guud ugu tiirsan yahay afar tiir. Afartaa tiir waxa ay kala yihiin: Dhaqaalaha, bulshada, siyaasadda iyo deegaanka. Waddan kasta oo doonaya inuu horumar la mahadiyo gaadho waa inuu yeeshaa siyaasad iyo istiraajiyad cad oo uu afartaa tiir ku horumarinayo xooggana ku saarayo.

Waa in istiraajiyadda horumarineed ee dalku ay si cad u qeexaysaa qaabka ugu habboon ee koboc dhaqaale oo degdeg ah loo gaadhi karo. Sidoo kale, istiraajiyaddani waa inay xoogga saaraysaa sidii loo heli lahaa bulsho tayaysan oo ka haqab tiran adeegyada aasaasiga ah sida: Cuntada, hoyga, waxbarashada, caafimaadka iyo wixii lamid ah. Sidaasi si lamid ahna, waa in waddanku uu dedaal badan ku bixiyaa sidii uu nidaamkiisa siyaasadeed oo sal u ah horumarkiisa oo dhan u hagaajin lahaa, is-beddel togganna ugu samayn lahaa. Musuqmaasuqa, eexda, sedbursiga, laaluushka iyo dhaqamada lamidka ah waa in lala dagaalamaa oo laga nadiifiyaa hannaanka siyaasadeed ee dalka.

Ugu danbayntana, waddanku waa inuu juhdi badan ku bixiyaa ilaalinta deegaanka iyo dhowristiisa. Waxyeelooyinka ka dhasha hawlaha dhaqaale ee wershadaha waa in la xakameeyaa isla markaana loo sameeyaa nidaam lagu yarraynayo. Afartaa tiir kolka uu waddanku xil iska saaro oo uu si dheelitiran uga wada shaqeeyo ayaa uu filan karaa horumar heerkiisu sarreeyo.

Horumarku Waa Tartan Ugu danbayntii, waxaan shakhsi ahaan aaminsanahay inuu horumarku yahay tartan u dhexeeya waddamada adduunka. Waxa lagu tarmayaa in la kala hor maro. Tartankani waxa uu bilaabmay maalintii Aadam iyo Xaawo la abuuray.

Kolkaad taariikhda dib u raacdana, waxa kuu soo baxaya in tartankan lagu tartamayo horumarka ay marba qolo calanka u siddey. Wakhtigan aynu joogno, waddamada reer galbeedka ayaa horumarka dhaqaale ee adduunka calanka u sida oo waddamadii kale ee caalamka mar horeba ka goostay. Waddamada Afrikaanka ahi haddiiba ay kaalmaha hore ka galaan tartamada orodka ee caalamka, tartanka horumarka iyaga ayaa ugu danbeeya oo beryo hore ayaa cidlo lagaga tegey! Kolkaad hoos u sii dhaadhacdana, waxa kuu muuqanaysa in Soomaalidu ay yihiin dad iyaga oo la tartamayo iska seexday oo sardho dheer galay sidaasi awgeedna cidlo lagaga goostay. Sidaasi darraadeed, waxa dhammaanteen inala gudboon inaynu dadkeena hurdada ka kicinno oo cod dheer ugu sheegno in laga tegey oo ay halis ku jiraan. Sidoo kalena, waa in aqoonyahanka Soomaaliyeed uu ku dadaalaa daraasaynta iyo fahanka xeeladaha waddamada reer galbeedka iyo waddamada tartankan kaalmaha hore kaga jira u suurageliyey inay heerkaa gaadhaan. Diraasayn keli ah ma aha e, waa inay xeeladahaa wixii manfac leh u soo waaridaan dadkooda oo ay dalkooda ku dabbaqaan si ay uga daba tagaan waddamadii ay tartankan ku wada jireen. Qormadii labaad Waxbarashada: Furaha horumarka W/Q: Ilyaas Maxamed Xuseen Waxbarashadu, sida eraygaba ka muuqata, waa in qofku uu goob (waxbarasho) sida dugsi, malcaamad, kulliyad ama jaamacad u tago sidii uu aqoon ama xirfad uga baran lahaa ama uu macluumaad waafi ah uga korodhsan lahaa wax ama waxyaabo aannu markiisii hore aqoon u lahayn. Waxbarashada waxa ka soo horjeeda jahliga oo ah aqoon la’aanta qofka ka haysata shay ama mawduuc gaar ah. Intaa kolkaad ka soo gudubto, aynu faahfaahin kooban ka bixinno sida ay aqoontu horumarka – oo dabcan ah hadafka dal kasta iyo ummad kasta ay hiigsanayso- furaha ugu tahay. Bilowgaba waxaynu ku doodaynaa in keysada abuurta ah (Natural resources) ee dal haysto aanay ahayn waxa ugu muhiimsan ee kala horumariya dalalka balse taa beddelkeeda ay dadku yihiin waxa la isku dhaafay. Haddii waddanku aannu lahayn khayraad dabiici ah laakiin Ilaahay ku mannaystay khayraad dad (Human resources), waxay u dhowdahay inuu waddankaasi barwaaqo iyo badhaadhe ku danbeeyo haddii hal shardi dadkiisa laga helo.

Shardigan lagama-maarmaanka u ah horumarka ee muwaadiniinta waddankaa looga baahan yahay ayaa ah aqoon iyo xirfad. Aqoonta iyo xirfaddana waa la bartaa. Bal dalka Jabbaan eeg! Waxaynu kaloo xusaynaa in waxbarashadu dadka u suurtageliso inay faham fiican ka helaan nafahooda iyo weliba caalamka ku xeeran. Waxay kaloo tayaysaa nolosha qofka oo ah waxa horumarkaba looga gonleeyahay. Isku soo duub oo waxaad tidhaahdaa; si dal gaar ah horumar u sameeyo waa in dadkiisu helaan waxbarasho tayadeedu sarrayso. Hordhacan sare si uu kuugu dhaadhaco, aynu si kooban u xusno dhowr arrimood oo ay waxbarashadu saamayn togan ku leedahay oo muhiim u ah horumarka dalalka. 1. Waxbarashada iyo Tiknaloojiyadda Tiknaloojiyaddu waa mid kamid ah waxyaabaha adduunku ku kala tegey.

Waa tabaha iyo xeeladaha loo adeegsado si loo soo saaro badeecad ama adeeg cusub, waana mid kamid ah waxyaabaha dabada ka riixa horumarka dhaqaale ee dalalka.

Horumarka banii’adanku ka gaadhey tiknaloojiyadda iyo cilmiga Sayniska ee qarnigan aynu joogno ayaa suurto geliyey in la sameeyo horumar balaadhan oo xagga dhaqaalaha ah. Si, tusaale ahaan, loo helo tiknaloojiyad iyo agab cusub oo wax lagu soo saaro, waxa loo baahan yahay inay dadku hal-abuur la yimaaddaan oo ay wax ikhtiraacaan. Halabuurka iyo dabbool-ka-qaadista wax cusubna waxa shardi u ah aqoon iyo waxbarasho tayo sare leh. Keliya qof waxbartay oo wakhti badan geliyey tacliinta ayaa wax cusub ikhtiraaci kara.

Sidaasi awgeed, si dalku uu horumar uga gaadho tiknaloojiyadda iyo cilmiga sayniska, waa inuu juhdi geliyaa siduu muwaadiniintiisa ugu suurtagelin lahaa waxbarasho tayadeedu aad u sarrayso.

2. Waxbarashada iyo Tacab-dhalka Qofka (Productivity) Tacab-dhalka qofku waa xaddiga adeeg iyo badeecad ee qofku muddo cayiman ku soo saari karo. Mar kasta oo uu tacab-dhalka qofku sarreeyana waxay ka dhigantahay in korodh ku imanayo waxsoosaarka dalka.

Waxsoosaarkaa kordhayna waxa uu keenayaa in koboc dhaqaale yimaaddo oo fursado shaqo oo badani abuurmaan. Taasina ay ugu danbaynta keento in horumar dhaqaale la gaadho.

Sidaasi awgeed, tacab-dhalka qofka waxa saameyn weyn ku leh waxbarashadiisa. Qofku waxa uu soo bartay ee uu aqoonta u leeyahay waa uu kaga dheereeyaa kagana fiican yahay kan aan soo baran ee aan aqoonta fiican u lahayn. Nuxurka qodobkan aan kuu soo koobo: Si dalku uu waxsoosaar badan u sameeyo waa in tacab-dhalka muwaadiniintiisu uu yahay mid sarreeya, si tacab-dhal sarreeya loo helana, waa in waxbarashada muwaadiniinta la maalgeliyaa oo waxbarasho tayo leh loo diyaariyaa.

3. Waxbarashada iyo Mushaharka Qofka Sida aynu qodobka sare ku soo xusnay, tacab-dhalka qofku muhiimad gooni ah ayuu u leeyahay waxsoosaarka dalka. Sidoo kale, tacab-dhalka qofku waxa uu jaangooyaa mushaharka uu qofku qaadanayo. Mar kasta oo tacab-dhalka qofku bato waxa khasab ah in mushaharka shakhsigaasi uu kordho.

Mushaharkan kordhayna waxa uu keenayaa in qofku uu iibsigiisii badeecadda iyo adeegga dalka kordhiyo, taas oo dhiirrigelin doonta waxsoosaarka guud ee dalka ugu danbayntana waddada u xaadhi doonta koboc iyo horumar dhaqaale. Gebo-gebadii, qofba qofka uu ka waxbarasho sarreeyo ayaa uu ka mushahar badan yahay. 4. Waxbarashada iyo Ganacsiga Waxbarashadu waxay sidoo kale saamayn togan ku leedahay heerka ganacsi ee dalka. Dadka kolka wax la baro ee maankooda la kobciyo ayaa ay ka fekeri karaan sidii ay ganacsiyo cusub u abuuri lahaayeen, wax-ka-beddelna ugu samayn lahaayeen xaaladda guud ee ganacsiga dalka. Ganacsigu ma aha in uu dhammaantii isku mid iyo isku si noqdo. Waa in hal-abuur lala yimaaddaa oo qaabab cusub oo loo ganacsado iyo weliba waxyaabo cusub oo laga ganacsado daaha laga feydaa. Si taasi u dhacdona, waa in aqoonta muwaadiniinta la kobciyaa oo ka shaqaysiinta maskaxda iyo currinta wax cusub loo carbiyaa. Marka taas la helo isla markaana dadka aqoonta lihi abuuraan ganacsiyo cusub, ayaa la helayaa koboc iyo horumar dhaqaale maxaa yeelay ganacsigu waxa uu abuuraa shaqooyin tiro badan, waxaana dawladda ka soo gasha cashuur fiican oo ay ku fuliso waxqabadyo muhiim u ah horumarka dalka. Gebo-gebo. Maaddaama oo ay waxbarashadu tahay furaha horumarka ee dalka, waxaan dawladdeena (waaba haddii dawlad lagu tilmaami karo e) u soo jeedinayaa inay tayada waxbarashada dalkeenna dib u eegto oo sidan ay wax u socdaan wax ka beddesho. Waa marka koowaad e, dadka dalkeenna ku nool in aad u tiro badan oo kamid ahi waxba ma qoraan waxna ma akhriyaan. Sidaasi awgeed, dawladdu waa inay dadkaa xaqoodii waxbarasho aan helin qorshe u samaysaa oo ay hoos u dhigtaa heerka jahliga ee dadkeena. Waa marka labaad e, dadka fursadda u helay inay dugsiyo tagaan ma aysan helin waxbarasho tayadeedu sarrayso oo gaadhsiisan heerkii loo baahnaa. Jaamacadaha dalkeena ku yaalna badankoodu waa calooshood-u-shaqaystayaal ujeedkooda ugu weyni yahay inay lacag farabadan kasbadaan. Tayada waxbarashada ay bixiyaanna aad ayay runtii u liidataa. Taya-beelkaa waxbarasho ee dalkeenna ka jira ayaa dawladda xil weyni ka saaran yahay inay wax ka qabato— waa haddii ay danaynayso horumarka iyo horusocdka dalka ay masuulka ka tahay e. Qormadii Saddexaad Koboca dhaqaalaha: Mashiinka Horumarka! W/Q: Ilyaas Maxamed Xuseen Afeef: Maaddaama oo aynu qormooyinkeenan ugu talo-galnay inaynu aad u soo koobno oo aynaan dheerayn, waa ay adkaanaysaa in mawduuc sidan u balaadhan lagaga geyeedo hal qormo oo keliya. Sidaasi awgeed, qofka doonaya mawduucan oo si fiican u faahfaahsan, qormadii ku magcaabnayd: Sidee Dhaqaalaha Loo Kobciyaa? dabarkan ha kala soo dego: http://www.maankaab.com/…/Sidee-loo-gaadhi-karaa-koboc-dhaq… Intaa kolkaynu ka soo gudubno, koboca dhaqaaluhu, sidaynu marar hore soo sheegnay, ma aha miqyaas lagu cabbiro horumarka dalka balse taa beddelkeeda waxaynu ku doodi karnaa in koboca dhaqaaluhu uu yahay mashiinka dhaqaajiya isla markaana dedejiya horumarka dalalka maaddaama oo la’aantii aan wax horumar ah la gaadhi karin. Koboca dhaqaaluhu waxa uu fudaydiyaa helitaanka khayraadkii maaliyadeed ee loo baahsaa si horumar loo gaadho. Tusaale ahaan, si saboolnimada iyo shaqo la’aanta- oo ah waxyaabaha laga qiyaaso horumarka dalalkahoos loogu dhigo, waxa shardi ah in koboc dhaqaale la sameeyo lana dejiyo siyaasad dhammaystiran oo jeexaysa dhabbadii loo mari lahaa xaqiijinta yoolkaa. Qeexidda Koboca Dhaqaalaha Marka waxqabadka (performance) dhaqaalaha dalka la cabbirayo, waxa ugu horrayntaba la xisaabiyaa tacabka ama waxsoosaarka dalka idilkiis (Gross Domestic Product – GDP). GDP-gu wuxuu tilmaamaa qiimaha suuqa (market value) ee wadarta tacabka (total production) dalka. Qiimaha suuqa ee dhammaan badeecadda iyo adeegga waddanka gudihiisa lagu soo saaray muddo cayiman waxay ku siinayaan GDP-ga waddanka. GDP-ga ama wadarta tacabka dalka inta badan looma adeegsado is-barbardhigga dhaqaalaha dalalka kala duwan ee adduunka maxaa yeelay dalalku waxay ku kala duwan yihiin tirada muwaadiniinta ku nool. Sidaasi darteed, si dhaqaalaha waddamada la isku barbardhigo, siday u kala horreeyaanna loo ogaado, waa in GDP-ga dalka loo qaybshaa tirada dadka ku nool si ay inoogu soo baxdo tacabka dalka ee qofkiiba ama saamiga qof kasta oo waddanka u dashay kaga soo hagaagaya tacabka dalka idilkiis (GDP per capita). Ugu danbayntii, koboca dhaqaalaha, kolka si fudud loo qeexo, waxa uu tilmaamaa isbeddelka muddo cayiman oo badanka hal sanno ah ku yimaada tacabka ama waxsoosaarka dalka idilkiis (GDP). Si kale haddii loo dhigo, koboca dhaqaaluhu wuxuu ka tarjumaa korodhka ku yimaadda waxsoosaarka guud ee dalka. Muhiimadda Koboca Dhaqaalaha Haddii aynu koboca dhaqaalaha iyo waxa uu daaran yahay isla garanay, waxa is-weydiin mudan muhiimadda uu koboca dhaqaaluhu leeyahay. Haddiiba waddanku uu gaadho koboc dhaqaale oo sarreeya, waa maxay waxa laga dheefi doono? Xaqiiqatan, haddii koboca dhaqaalaha iyo hantida ummada si isku mid ah loo qaybsado oo aanay koox, gobol ama reer gaar ahi gacanta ku hayn ilaha dhaqaaleed ee ugu muhiimsan dalka, dadka intooda kalena ka qatanayn, koboca dhaqaaluhu wuxuu xal u yahay dhibaatooyin dhaqaale oo bulshooyinka dalal badan oo keennu kamid yahay haysata. Koboc dhaqaale oo sarreeya waxa uu ka tarjumaa fursado shaqo oo badan, shaqooyinkana waxa laga kasbadaa lacag ay muwaadiniinta dalku ku noolaadaan, dabadeed arrintaasi waxay keenaysaa in saboolnimada iyo cuddurada ka dhasha sida gaajada, biyo la’aan, hoy la’aanta, caafimaad darrada iyo waxbarasho la’aanta la tirtiro. Koboca dhaqaaluhu wuxuu sidoo kale keenaa in nolosha muwaadiniintu noqoto mid tayo leh. Dhaqaalaha dalka oo kobca waxa uu muwaadiniinta dalka u suurta-geliyaa inay daboolaan baahiyahooda kala duwan. Maxaa sababa koboca dhaqaalaha? Marka laga hadlayo waxyaabaha sababa in dhaqaaluhu kobco, dhinacyo kala duwan ayaa laga eegi karaa. Qoraalkeenanse, waxaynu ku koobnaan doonnaa waxyaabaha keena in waxsoosaarka dalku bato maadaama aynu koboca dhaqaalahaba ku qeexnay isbeddelka ku yimaadda tacabka dalka. Waxaynu hoosta ka xarriiqaynaa in Afar qoddob oo kala ah; [Dhulka iyo keysada abuurta ah (Land and natural resources), shaqaalaha (Labour), maalgashiga gumarada (Capital investment) iyo horumarka tiknaloojiyadeed (Technological progress)] ay sabab hor leh u noqon karaan korodhka ku yimaadda waxsoosaarka dalka. Haddii afartaa qoddob xoogga la saarona, ay suurtagal tahay in la gaadho koboc dhaqaale oo degdeg ah. Koboc dhaqaale si dhakhso ah ma u gaadhi karnaa? Haa waynu gaadhi karnaa. Laakiin iminka maaha! Oo maxaa iminka innaga hortaagan? Innaga ayaa iska hortaagan! Sidee hadda? Qabyaaladda aabbaha u ah eexda, musuqa, boobka hantida dadweynaha, sed bursiga, nacaybka, qoqobka iyo dhammaan cudurrada halista ah ee la halmaama marka aynu ka bogsanno ayaynu koboc dhaqaale iyo horumar gaadhi karnaa. Oo qabyaaladda iyo koboca dhaqaalaha maxaa isaga shan iyo toban ah? Wax kasta! Warshaddii sibidhka ee Berbera markii la is yidhi hala maalgeliyo, ma waan sheekadii la qabyaaladayn, maalgashigiina sidii ku baaqan? Dabadeed innaga oo buuraheennu wada sibidh yihiin ma waynaan Itoobiya iminka ka soo dhoofsan? Shidaalkii Saraar laga sahaminayey isaga ka sheekee? Shirkaddii sahaminta iyo baadhista shidaalka waddey ma waan reero qoryo u soo guran ka bacdina aanay lafaheeda la cararin?! Marka aynu sardhada dheer ee aynu ku jirno ka baraarugno oo qiranno inaynu nahay kuwo iyada oo horumar loo tartamayo seexday, dabadeed meel aan arliga ahayn oo cidlo ah lagaga tegey ayaynu koboc dhaqaale gaadhi karnaa. Markaynu dalalka tartanka horumarka iyo dhaqaalaha hoggaaminaya wax ka barano oo qaabkii ay u ordeen iyo xeeladihii u suurtageliyey inay kaalmaha hore galaan si fiican u fahanno ayaynu koboc iyo horumar dhaqaale gaadhi karnaa. Mahatheer Maxamed oo ahaa hoggaamiyihii dalka Malaysiya horumarka balaadhan gaadhsiiyey ayaa mar la weydiiyey sida ay Malaysia meesha ay joogto ku gaadhey. Isna ismaba uusan dhibine hadal micno ii sameeyey ayuu ku hal celiyey. Kuyee "Markaanu doonnay [tukashada] salaadda, Makka xaggeeda ayaanu u jihaysaney, markaanu dhismaha dalka doonnayna, Jabbaan xaggeeda ayaanu u jihaysanay” Waaba iga waydiine, horta innagu horumarka iyo koboca dhaqaalaha markaynu ka hadalno, xaggaynu u jihaysanaa? Wallay ka tahay meel alaale meel aynu u jihaysano ma jirto. Astaqfurrulaah, war malaha dee qubuuraha ayaynu u jihaysanaa, soo innagan habeen iyo maalin odayaal qarniyo ka hor dhintay ku faanayna ee horumarka u haysanna!

W/Q: Ilyaas Maxamed Xuseen

Email: Ilyo.zaan@gmail.com