Maamulka iyo Maarayntu: Waa cilmi ku qotoma in Habwanaagsan lagu gaaro Yoolal mucayan ah oo u degsan Urur ayada oo loo marayo Qorshayn, Nidaamin, Hogaamin, iyo Dabagalka khayraadka Ururkaas.

 

Xilligaas ka dib waxaa soo shaac baxay aragtiyo kale oo daba socda aragtidii Frederick Taylor isla mar ahaantaana tifaftir u noqday, waxaana qayb ka ah aragtiyaha xoogga saaraya shaqaalaha ama dadka hoostaga nidaam mucayan ah in la siiyo taxadar gooni ah, isla markaana laga qayb galiyo go’aan qaadashada iyo xallinta mashaakilka si ay ugu dhaga nuglaadaan fulinta waxyaabaha lagama maarmaanka u ah in la gaaro sida Ujeedooyinka uu higsanayo Ururka & Mu’assasadu.

Guud ahaan maamulka sida ka muuqata magaciisa waa in si hagaagsan loo maamulo Urur & nidaam jira ayada oo si heer sare ah loo qoondaynayo khayraadka uu leeyahay ururkaas isla markaana la qiimaynayo Bii’ada ku xeeran iyo hirgelinta aragti fog oo odoros ka bixinaysa Mustaqbalka iyo Uruurinta Macluumaad sax ah oo ku aadan quwadaha saamaynta ku yeelan kara habsan u socodka Ururkaas, isla markaana in laga faa’iidaysto fursad kasta oo macquul ah ayada oo laga gaahaamanayo khatar kasta oo dibadda iyo gudaha uga soo fool leh Ururka.

Sida ay qabaan in badan oo ka mid ah culimada culuumta Maamulka & dhaqaalaha, Khayraadka Dunidu waxay ka kooban yihiin 4 nooc kuwaas oo kala ah:-
1) Dadka
2) khayraadka Dabiiciga ah,
3) Maaliyadda, iyo
4) Macluumaadka.
Khayraadkan ayaa hanashadoodu waxay wax tar yeelanaysaa marka lagu lifaaqo afarta waaxood ee cilmiga Maamulka oo ah in si wanaagsan loo qorsheeyo loona dajiyo nidaam ku haboon, si fiicanna loo hogaamiyo isla markaana si joogta ah isha loogu hayo looguna kuurgalo.

Maamulku waa fan ku dabaqmi kara dhinac kasta oo ka mid ah qaybaha Nolosha ha ahaato Maaraynta shaqsiyadeed, Qoys, Mu’asaso iyo Dowlad intaba, waana sirta ku maldahan guusha uu bani aadamku ka gaaro dhamaan qaybaha kala duwan ee noloshiisa mana jirto cid gaarta guul dhaxal gal ah illaa waxaa sabab u ah ilaahay ka sokow maamul wanaag lagu dabaqay coodka uu leeyahay Ururka ama Shaqsiga Guulaystay.

Waxaa Bani aadamka soo wajaha inta uu nool yahay caqabado fara badan iyo taxaddiyo uga imaanaya Bii’ada ku xeeran waxaana aad u badan baahida Aadamigu u qabo xilli uu naadir yahay khayraadka uu heli karo, marka waxaa looga baahan yahay in uu Baahidiisa ballaaran ku qanciyo khayraadka kooban ee diyaarka u ah asaga oo isticmaalaya Aqoon heerkeedu sarreeyo oo uu ku maaraynayo khayraadka gacanta ugu jira.

Maamulka waxaa uu ka bilaabmaa in marka hore uu shaqsigu yahay mid carbisan isla markaana ku guulaysta maaraynta Naftiisa kadibna hanta in ku filan oo aqoon dhinaca maaraynta ah waxaana lagama maarmaan ah in cid kasta la dhigo booska ay ku haboon tahay iyo xilliga ay ku haboon tahy taas oo suurta galinaysa in wax kasta looga faa’iidaysto si xikmadi ku dheehan tahay.

Maamulka & maarayntu waxay leedahay 4 waaxood oo ah dhidibada ay ku taagan tahay waxayna kala yihiin;
1) Qorshaynta (Planning),
2) Nidaaminta (Organizing),
3) Hogaaminta (Leading), iyo
4) Dabagalka (Controlling).

Qorshaynta (planning): Waa unkidda ahdaafta ururka iyo dejinta wadiiqooyinka lagu gaari karo ahdaaftaas, waa dejinta istiraatiijiyad cad ee mustaqbalka iyo qeexidda dariiqa loo marayo gaaritaankeeda. Qorshayntu waxay ka jawaabaysaa Su’aalo kala ah: Halkee ayaan Hadda Joognaa? Halkee ayaan maagan nahay in aan gaarno? Sidee ayaan ku gaaraynaa?.
Hawlaha ugu waaweyn ee ay fuliso qorshayntu waxay kala yihiin:
1. Jaangoynta yoolasha
2. Qeexidda Wadiiqooyinka
3. Dejinta Qorshe hoosaadyada
4. Miisaamidda iyo isu dheellitirka yoolash la higsanayo
Qorshaha waxaa laga rabaa in uu noqdo mid suurta gal ah, Cayiman, La cabiri karo lana aqbali karo isla markaana waaqici ah ayna dajiyeen dad leh aqoon iyo awood fulineed oo waafaqsan Qorshaha.Qorshayntu waa waaxda ugu muhiimsan ee Funuunta Maamulka & maaraynta waana furaha koboca heer kasta leh ee ay dareento cid walba oo curisa qorshe wanaagsan isla markaana dhaqan galisa.