Run ahaantii , waxay taasi dhashay xisbiyada Kulmiye, Ucid iyo Udub oo iyagu noqday 3da xisbi ee usoo baxay tartanka isreebreebka madaxweynenimo(presidential contest) si kasta oo ay ahaato labadii doorasho ee madaxweynenimo waxa ay keeneen in tii u danbaysay ay sahayto xisbigii UDUB oo isagu ahaa xisbi xaakimkii aasaasay hanaanka xisbiyada badan(architecture).

intaasi kadib waxa muddo kadib xisbil xaakimka hadda dalka xukuma oo doorashada madaxweynenimo ku guulaystay 2010 uu dib u furay hanaanka xisbiyada badan. tani waxa ay ahayd talaabo geesiiyeed( bravery step) uu kulmiye ku suntanaan doono. si kasta oo ay tahay waxa ay tani keensatay in xisbiyo badan u tartamaan doorashooyinka dawladaha hoose (local government elections) taasi oo kama danbaystii keentay in saaxaddii uu UDUB ka baxay uu kusoo baxo XISBIGA WADDANI ahaa xisbi ay xukuumaddu soo dhisitay oo tacab badan oo taageereed galisay. runtii xisbigan ayaa ahaa xisbi aan awood mucaaradeed marna kala hor iman xukuumadda muddooyinkii u horeeyay.

si kasta oo ay tahayba waxaan uga socdaa in hanaanka xisbiyada badan iyo doorashooyinkubu ay yihiin wax ugub ku ah qarankan oon wali qaadin tubtii saxda ahayd ee lagu sheegi kari lahaa free and fair elections. waxaanan u hambalyaynayaa xisbiga#waddanidoorashadaasi uu galay oo ahayd mid dhamays tiraysa hanaankisii xisbinimo iyo kii qarranimo.

waa guul siyaasadeed sawir wacan ka turjumaysa waana mid keeni karaysa in maanta aynu helno kabaal siyaaadeed( political lever) is dhamaystira iyo xisbiyo qaran oo u tartami kara hogaaminta qarankan.

Maxaa qaldamay?

Doorasahdii maanta ee musharaxiinta kala duwan ee u tartmayay hogaanka xisbiga waddani ayaa waxa ay ahayd mid waayaheeda wadatay oo muddooyin sannado ah kolba marxalad soo maraysay haba ugu sii darnaato sannadkii ugu danbeeyay oo culays saa'id ahi soo fuulay musharaxiinta u kala ordayda hogaanka musharax madaxweyne iyo kan ku xigeen. waxa dhawr jeer laysla soo taagay musharaxa madaxweyne MR. CIRRO oo isagu ahaa aasaasihii xisbiga( founder of the party) waxaana hunguriyo kala duwan soo galay MUJAAHID JIDHIF, PROFESSOR CABDISALAAN YAASIIN IYO DR. FADAL oo isaga la sheego in madal hoose hankiisii hoos loogu dhigay kadib heshiisyo gaar ah oo hab deegaan loo galay.

Muddo kadibse, waxa uu cirro ku guulaystay in doorashada horteed dhamaan cid kasta oo isla sharaxi karaysay loo sheego inaanay macquul ahayn in lays lasoo taagto kadib markii xisbigu sameeyay hanaan ku cusub xisyada dalka oo ah abuuritaanka wax loo yaqaan musdanbeed( back bone elites) kani oo saamaxay in cirro uu noqdo mid isagu musdanbeedka ka talo qaata oo iyaguna noqdaan hogamiyayaal awood badan oo daaha dabadiisa isaga ka haga taladoodana uu ku shaqeeyo.

Xaganna waxa kasoo baxay xoraynta kursiga madaxweynenimo oo dimuquraadiyadii loo diiiday!!! tani waa caadada xisbiyada soomaalilaan badankooda.
sidan si lamid ah baa xisbi xaakimka soo waajahday se waxa uu kaga duwanaaday oon layskugu masaali karin in xisbil xaakimka raggii tartamayay iyagu kalsooni darro aawadeed xisbigii ka dareereen hadh cad.

Dhanka kale, guddoomiye ku xigeenka xisbiga oo isagu ahaana musharaxa madaxweyne ku xigeen ayaa waxa uu noqday booska ugu culus ee lagu tartmayay taniyo bilawgii hawshaba, waxa dhacday in muumin seed oo ahaa isaguna la aasaasaha xisbiga ee waddani( co-founder) in booskiisu galay kaambayn culus oo siyaasadeed oo xataa mararka qaar uu ku sigtay inuu booskaasi waayo.
Si kasta oo ay tahay waxa iyadu macquul noqon wayday in musdanbeedku kala saaro musharaxiintan, waxaana halkan ka muuqday eexasho siyaasadeed oo weyn oo u dhaxaysay laba xil ee lagu tartamay( biased political support).
#waxamuumin isla soo taagay tirroba 5 musharax wax ku dhaw oo iyaga badankooda musharaxnimadoodu ayna dhaafin maalintii ay ku dhawaaqeen sabab oo ah waxay u muuqdeen inay ahaayeen qaar ku raba taanaasulkooda baad (extortion) oo ay ku karbaashi rabeen MUSHARAX MUUMIN iyaga oo rabay inay taanasulidooda iyo codka taageerayaashoodaba ku badashaan boosas siyaasadeed hadhaw la siiyo, taasi oonu muumin awood buuxda u lahayn halka uu musharax MAXAMED AW CALI ulahaa inuu balan qaad u samayn karo xusbnahaas maadama oo uu taageero hoose oo ah tan guddoomiyaha uu haystay!!!! halkani waxa ay ka dhigaty muumin inuu waayo codad fara badan.

#Waxa tan ku xigtay in si badheedh ah hogaanka sarre ee xisbigu u raaceen musharax maxamed aw cali kadib markii uu si badheedha uu madal uga ololeeyay xoghayaha warfaafinta ee xisbigaasi mudane CABDIRASHIID XASSAN MATAAN, tani waxa ay noqotay iyana jab labaad oo taagerayaal lagaga jabsaday musharax MUUMIN SEED.

##Intanuun kumay joogin ee waxa iyana jirtay in ganacsato iyaguna u badan reer boorami ayna arrintan dhex ka noqon oo kulan ay la qaateen muumin seed ugu cadeeyeen inuu uga tanaasulo musharax MAXAMED CALI taa badalkeegana loo balan qaadayo xil iyo hanti u badan guryo magaalada hargeysa ku yaal.
tani waxa ay si toos ah gaf ugu tahay ahananaka dimuquraadiyadeed ee xisyada waana faragalin qaawan oo dhan ka ah maamulka suuban ee dimuquraadiyada iyo tartamada. waxay hayd gaf toos ah oo xubno aan ku entitle garaysnayn badankoodu xasaanada xisbinimo ay kula kaceen isla musharax muumin, hase yeeshee halkan markay maraysay waxay aayd inuu xisbigu arrintaa talaabo anshax celin ah ka qaato haseyeeshee ma samayn tanna waxay dhaawac u yeeshay taageeradii muumin.

#Halkankuma joogin ee waxa nidaamkii xalaasha ahaa uu waddani kula kacay dhaawac weyn oo siyaasadeed kadib markii ay xubnihii shirguddoonka ahaa ku kaceen sharci ka dhan ah hanaanka doorashada kaasi oo ahaa in xubno kabadan ergooyinka golaha dhexe kasoo qayb galeen shirakn lagu dooranayay musharaxiinta. xeerka waddani oo dhigayay in golaha dhexe yahay tirro ku dhaw 209 qof ayaa waxa iyaguna mdassha joogay in kabadan 622 oo waliba codeeyay!!!! tani waa nusqaan cad iyo codayn taban.!!!!

#waxa iyana intan raacay in bilawgii shirkaba xubno badan oo taageerayaal iyo masuuliyiin ahaa ay iska casileen xubinimadii xisbiga kadib markay saluugeen qaabka wax loo waday.
waxa iyana ah arrin cajab ku ah siyaasadda xisbiyada somalilaan in la kala horaysiiyo hanaankii codaynta musharaxiinta oo la baal marro hanaankii sharcigu dhigayay ee loogu codayn lahaa musharaxa madaxweyne ku xigeen oo dhigayay: in lasoo hor mariyo guddoomiye ku xigeenka oo ahna musharxa halka musjaraxiinta kal eee xilka kula tartamaysay ay usoo kala horayn lahaayen hanaanka alphabetical order.

#iskusoo wada duuboo waxa arrintan siii kululeeyay markii musharax muumin banaanka uga baxay ee doorashada ee iayda oon wax lays waydiin lasii waday tirrinat cododka oo iyaduna ahayd wax dhaawac iyo niyad jabba ku keenay taageerayaashiisii iyo inta cadaladda jecel ee somaliland.

GABAGADII.

Doorashadii maanta ee waddani laga filayay ma ay qaadin waddo siyaasadeed ka duwan tii hore somalilaan u taalay, waxaaseba ay dheeraatay inay ku dhacday hanaan cadaaaladda ka baxsan marka la darso qaabka kala horaynta ah ee dhacdooyinku u dhaceen( chronological order of events).

tani waxa ay keensan kartaa in garab culus oo miisaan lihi ka baxo waddani, waxaana sii raaci kara in su'aal la galiyo hanaanka cadaaladda ku dhisan ee xisbigu ku baaqayo maadama oo isagoon kursigii dalka fuulin cabashooyin badan oo ah sadbuursimooyin aan cadaalad ahayni dhex socdaan.

waxaynu fili karnaa in garab cusub oo siyaasadeed maanat ka abuurmo xagani oo xisbigu laba garab kala noqdo.

Halka calaamatul su'aal waynina ay dul taagan tahay sababta ay shirka uga soo qayb gali waayeen xubno culculus oo gaboose iyo xildhibaan siciid clmi rooble ugu horeeyan!!!.

#waxa intan dheeraa iyana in shirkani ahaa mid gabi-aahnab laga xidhay warbaahinta oo ahaa mid aad uga hooseeya dhanka cadaaladda iyo transparency ga kii xisbiaga kulmiye oo ahaa shir warbaahinta u furan.

waxa iyaduna xusid mudan in dadka reer somalilaan ay hadda u arkaan waddani xisbi aan siyaasiyan ka duwanayn KULMIYE macquulnaba ay tahay inuu ka hooseyo nidaam ahaan iyo kala danbayn ahaanba kadib markii uu xisbigii nqoday mid u afduuban xubno cusub oo wiigagaii u danbeeyay kusoo kordhay , tanna waxa ay walaac ku abuuri kartaa kaadiriintii waddaniyiinta ahaa ee xisbiga lasoo dhinty maadama oo xaq simayaa aanu oolin saaxadaas!!!!.

W/Q: Dr-maxamed Biixi