Abaarta cilmi ahaan waxa lagu qeexaa "Cimilada oo engegan dhawr xilli oo isku xiga". Dhulka Soomaalidu waxa uu taariikh ku leeyahay abaaraha soo noqnoqda ee saameeyay. Cimilo-yaqaannadu "Meteorologists" waxa ay sheegaan in celcelis ahaan ay abaar xumi ka dhacdo dhulka Soomaalida 7 sanoba hal mar.

WQ: Dr Jamaal Abdirahman Bullaale

 

 

Waxa jira abaaro caan ahaa oo dhulka Soomaalida ka dhacay, waxana ugu caansanaa:

1. Xaaraama-cune 1914
2. Hawaara 1923
3. Adhi-gaba 1934
4. Jiitama 1945
5. Siiga-case 1950
6. Gaadhi-gaadhi saar 1964
7. Daba-dheer 1974
8. Dhabiijaale 1984
9. Soor iyo biyo waa 1994
10. Qayla-wayne 1996a

Xigasho: Degelka Ahmed Ibrahem Awaale ee fb

 

Haddaba waxa jira in Alle uu cid walba hor dhigay arrimo la rabay in lagu jirrabo, ummado badana ay ka gudbeen. Tusaale ahaan, waddamo badan ayaa dhawr bilood barafku saaranyahay dhulkooda oo bilaha kale ee sannadka wax beerta. Waxa ceeb ah in 3 qarni aynu ka cabano isla hal mushkilad. Waxa muuqata in aynaan wax is weydiin, ka fekerin. Abaarahan waxa ay dhaceen iyada oo dawlado xoog badan dalka ka jiraan iyo iyada oo maamullo kale jiraanba.

 

waxa jira in aan dadka iyo xoolaha looga waayin biyo iyo ceelal se ay jiraan caqabado baahsan:

1. Musuq-maasuq xadhkaha goostay

"Kuwa Madaxda Inoo Ah Waxay Wataan Laanguruusalo $80,000 & $90,000 Kun Ah, Riigguna Wuxuu Ceelka Biyaha Ku Qodaa 70,000 Kun. Taa Macnaheedu waxa weeyaan Nolosha aynu ku nool nahay maaha Nolol aynu ugu talo-galnay inaynu ku bedbaadino dadkeenna Miyiga…”"Abaaraha lama diidana oo waxay ka mid tahay Imtixaanaadka Adduunyada, ee waxaynu diiddanahay kala noolaanshaha (Dabaqadaha Nololeed ee Shacabka), waxaynu diiddanahay in Hantida Ummadda inyari ku noolaato, qorshe La’aanta ayaynu diiddanahay”"In Dadkeenna iyo Xoolahoodii dhintaan baynu diiddan nahay innaga awoodi kareyna inaynu ku bedbaadino Hantida ILAAHAY ina siiyey.” Qodobbo Ka Mid Ah Khudbadda Jimcaha Ee Sheekh Aadan-Siiro

Waa markii saddexaad ee roob doon aynu u dareerno muddo 2 bilood ah. Waxa safka hore galaya kuwo aynu ku dhaaran karno in maryahooda, calooshooda, guryahooda iyo gawaadhidoodaba ay xaaraan ku jirto. Sidee wax laynooga aqbalayaa!!!

 

2. Aqoon la,aan

Sida aan ogaaday markii aan u kuur galay arrimaha daaqsatada waxa aan helay "In reer miyigu aanay raalli ka ahayn in ceelal loo qodo, waayo waxa ay waayayaan cid ka iibsata biyaha baraagaha ugu jira"

sidoo kale waxa qaldan aragtida reer miyiga ee ah in dhaqdo xoolo aad u tiro badan oo aan hadhaw abaar iyo harraad midna laga baajin karayn. Aragtidani cilmi ahaan iyo caqli ahaanba waa qalad.

 

3. Dedaal la,aan

Xukuumaddu may bixin dedaalkii iyo fikirkii loo baahnaa. Laguma qancin kari waayin reer miyiga in ay ku qancaan in ceelal loo qodo se ma jira wax dedaal ah oo la geliyay arrintaas.

 

 

 

 

WQ: Dr Jamaal Abdirahman Bullaale

Jbullaale@gmail.com

Burco, Somaliland