Xeer ilaaliyaha guud ee qaranka Soomaaliya Dr,Sulaymaan Maxamed Maxamuud,ayaa sheegay in xafiiskiisu uu gacanta ku hayo kiis ku saabsan musuqmaasuq ka bilowday wasaaradda caafimaadka kuna fiday wasaarado kale oo ka tirsan xukuumadda Soomaaliya .

Baarista kiiskaan oo socday muddo ayaa la soo gabagabeyay dhawaan waxaana uu xafiiska xeer ilaaliyha oo kaa shaanaya hanti dhowraha qaranka uu sheegay cadeeymo lagu hayo mas'uuliyiinta loo xiray falalka musuqa.

Xeer ilaaliyaha guud Dr,Sulaymaan Maxamed Maxamuud, oo BBC-da waraysi siiyay ayaa sheegay in xafiiskiisu uu musuqa iyo wax isdaba marinta la galayo dagaal adag .

"Marka hore waxaan rabaa in aan kuu sheego musuq-maasuqu xafiiskeygu wuxuu ka taaganyahay meel aad u adag la dagaalanka musuqmaasuqa iyo la dagaalanka argagixasadu isku meel ayay xafiiskeena ka taaganyihiin"ayuu yiri Dr Suleymaan Maxamed.

Siyaasadda iyo garsoorka

Mar wax laga waydiyay Mr Suleymaan in kiiska mas'uuliyiinta ka tirsan wasaaradda caafimaadka uu wax siyaasad ah lug ku leeyahay ayaa waxaa uu sheegay in uu xogta ugu badan ka hayo kiiskaa isla markaana aanu wax xiriir ah la laheyn arrimo siyaasadeed.

Sidoo kale waxaa uu sheegay Dr Suleymaan in ay jiraan dad difaacaya dadka musuqa lagu hayo kuwaas oo ka dhigaya arrinta in dad gaar ah loo socdo ama dano gaar ah laga leeyahay .

"Qof Meelahaa ka hadlaya oo dhahaya kiiska waa la siyaasadeyay iyo siyaasadbaa ku jirta waa qof iska hadlay boolisbaa jooga xeer ilaalinbaa shaqeynaysa." Ayuu yiri mar kale xeer ilaaliyaha guud ee Soomaalliya .

Lahaanshaha sawirkaRADIO MUQDISHO

• 'Afrika ayaa dunida ugu musuqmaasuq badan'
• Walaac laga muujiyay 'musuqmaasuqa doorashooyinka Soomaaliya'
• Maxay Soomaaliya uga dhigan tahay lacagta bankiga adduunka?

Maxaa kulmiyay Kiiska iyo Covid-19 ?

Maadama wasaaradda caafimaadka ee dowladda fedaraalka Soomaaliya ay sal u tahay halka uu ka soo bilowdeen eedaha musuqa iyo wax isdaba marinta oo hadda cadeymo lagu hayo sida ku cad hadalka xeer ilaaliyaha guud ee qaranak Soomaliya ayaa BBC-du waydiisay xeer ilaaliyaha qudhiisa in kiiskaan uu la kowsaday soo ifbixii fayraska karona iyo in uu ka horeyay.

Dr Suleymaan xeer ilaaliyaha guud oo ka jawaabaya su'aasha la waydiyay ayaa yiri

"Kiiskaan musuqmaasuqa lagu eedaynayo wuxuu bilowday Covid-19 ka hor wuxuuna xafiisku daba socdaa wasaaradda caafimaadka hadda cadeymo adag ayaa lagu helay oo dadbaa loo xirxiray"

Xafiiska xeer ilaaliyaha ayaa sidoo kale sheegay in ay socdaan baaritaano lagu hayo wasaarado kale oo loo haysto falal la xiriira musuqmaasuq.

Kalsoonida adeegga garsoorka Soomaaliya.

Soomaaliya malahan gole garsoore oo madax bannaan taas oo ay ka dhalaneyso is waydiin ah kalsoonida lagu qabi karo in ay shaqadooda u madax banaanyihiin garsoorayaasha hadda shaqeya kuna yimid hab magacaabis ah iyo in kale.

Balse Dr Suleymaan ayaa sheegaya in hadda uu socdo qorshihii lagu dhisi lahaa golihii adeega garsoorka hase yeeshee waxaa intaa raaciyay in la isku raacsanyahay in mar walba qofka garsoore noqonaya uu yahay qof laga rabo in uu umadda ugu adeego hab ku dhisan cadaalad iyo eex la'aan.

"Waxaa la isku waafaqsanyahay in qofka garsoorah ah marka garsoore uu noqdo in uu yahay qof umadda ugu adeegaya si daacad ah oo hufan oo toosan go'aamada uu gaarayana waxaa waaye go'aamo madax banan".

Maxaa laga yeelayaa ma'uuliyiinta lagu helay musuqa?

Eedeysanayaaha ayaa hadda maxakamadda loo gudbiyay waxaana laga war dhowrayaa maxkamadda in muddy u qabato si loo qaado dacwadaha loo haysto.

Xeera ilaaliyaha ayaa sheegay in talaabooyinkaan looga gol leeyahay in meesha laga saaro sababaha keenaya in Soomaaliya ay mar walba safka hor ka gasho dalalka aduunka ugu musuqa badan.

Xukuumadda iyo dagaalka musuqa

Ra'isulwasaaraha Soomaaliya Xasan Cali Kheyre ayaa horey meelo kale duwan oo fagaare dadweyne ah uga sheegey sida ay uga go'antahay la dagaalanka musuqmaasuqa iyo isla xisaabtanka, "Waxa aan maanta ka hadlayno waa isla xisaabtan, haddii aanan musuqmaasuqa lala dagaalamin hormar gaari mayno, Alshabaab kama adkaan karno, Caddaalad heli mayno, dumarka Soomaaliyeed xaqooda heli maayaan, dhallinyarada xooqooda heli maayaan haddii aanan musuqa lala dagaalamin, haddii aanan musuqa lala dagaalamin ammaanada ay ganacsatada canshuurta ku bixiso heli mayno, hadafyadii waaweynaa ee ay adduunyada noogu soo jeedsatay gaari mayno" ayuu yiri Kheyre oo mar sii horeysay meel fagaaro ah ka hadlay.

Wasiirka maaliyadda Soomaaliya Cabdiraxmaan Ducaale Beyle oo mar sii horeysay BBC-da la hadlay ayaa isna waxaa uu sheegay in ujeeddada ugu muhiimsan ee laga leeyahay la dagaalanka musuq maasuqa ay tahay in lasoo celiyo kalsoonidii shacabka ee canshuuraha bixiya iyo beesha caalamka ee deeqaha siisa Soomaaliya