Waxa dhacda inaad aragto qof aad jeclayd wanaagiisa inuu u arko nasteexadaada naqdin iyo shakhsi durid, deedna aad is waydiiso talaw ma u nasteexaysaa mise waad iska daysaa? Hadaad daysana aad ka baqato intood raali galiso isaga inaad la kulanto cadho Rabi, maxaa yeelay nasteexada oo aad joojisa waxay ka dhigan tahay inaad iska dhaaftay khalad kuu muuqda, hadaba suura gal ma tahay inaynu nasteexadeena gudbino inagoon waxyeelin loo nasteexeeyaha? Haduu Rabi idmo su’aashaas ayuu ka jawaabi doonaa qoraalkaygan kooban

Inta baddan asalka nasiixadu maaha wax la diido, waxayse ku xidhan tahay qaab tebintaada, hadii aad u gudbin karto habka ugu wanaagsan waxay u dhawdahay in ay noqoto mid natiijo wanaagsan laga arko, Culimaduna in badan ayay is waydiiyeen sidee ayay nasteexadu u noqon karto mid midho-dhal ah oo natiijo wanaagsan laga arko? malaaha qormo kaliya kagama gayoon karo waxaan se jeclahay inaan idin la wadaago wax kamida qodobo ka dhigi kara nasteexadaadu inay noqoto mid natiijo wanaagsan leh.

1:- sheeg wanaaga qofka aad u nasteexaynayso

Ma jiro qof wada xun sida aan loo soo helayn qof dhammays tiran, Intaanad qof uga nasteexayn dhinaca uu nusqaanta ku leeyahay xus oo sheeg wanaaga uu lee yahay, ka fagaw inaad yeelato dhaqanka duqsiga, waayo duqsiga ayaa lagu yaqaan inuu arko markiiba boogta bugta jidhka qofka, iska jir inay indhahaagu qabtaan khaladka oo qudha iyo inta xun, eeg sida uu Nabigu (CSW) ugu nasteexaynayo saxaabigan,

Waxa la soo wariyay inuu Rasuulku (CSW) damcay inuu CabdulLaahi ibn Cumar ibn Khadaab ku baraarujiyo salaada habeenkii, markaas ayuu ku yidhi walaashii Xafsa bint Cumar (RC) oo xaasaskii Rasuulka (CSW) kamida:

(haa! nin Cabdullahi oo kale ah haduu habeenkii tukan lahaa)

Markay fariintu gaadhay saxaabiga Cabdullahi maalintaa kadib cumrigiisa kama tagin salaada habeenkii la tukado,

Akhriste u fiirso hadalka Rasuulka ( nin Cabdullaahi oo kale ah) waxa ka muuqda amaan iyo qirid fadliga saxaabiga isla jeerkaasna wuxuu raacshay baraarujin sidii ugu quruxda badnayd ee qof u gudbin lahaa nasteexo, qofkasta wuxu jecel yahay in wanaagiisa la arko xumihiisana uu qarsoonaado, , marka hore ogow meelaha uu ku wanaagsan yahay oo dadka hortooda ka qir wanaagiisa, nasteexadaaduna ha noqoto mid cidda saddexaad ee ogaanaysa ay tahay Eebbe oo qudha. Ka fogaw isticmaalka kalmada LAAKIIN kalmadani waxay digada ka dhigtaa wixii ka horeeyay oo dhan! maskaxda soo jeeda markay maqasho kalmadan waxay u diyaar garawda maqalka wax taban (negative) ah, waxaynu kor ku sheegnay inaad marka hore wanaaga sheegto, hadii adoo wanaag soo sheegay aad raaciso kalmadan waxay noqonaysa wixii hore waa waxba kama jiraan, laakiin waa kalmad dhagtu ayna jeclayn maqal keeda aynu isku dayno inaynu yarayno intaan awoodi karno.

2:- Hoos ugu dhig qofkaad u nasteexaynayso

Imaamu Shaafici (AUN) wuxuu odhan jiray

(cidii ugu dardaaranta walaalkii sir, waa u nasteexeeyay waana wanaajiyay, cidii ugu dardaaranta kor (dadka kale oo maqlaya), waa fadeexadiyay waana ceebeeyay)

Dhammaanteen waxaan lee nahay Nusqaan, waanan jecel nahay in ceebteena la asturo, ma jirto sabab aan u fadeexadino qof aan wanaag la jecel nahay,

3:-Nasteexadaada ka fogee muranka

iska jir inay nasteexadaadu noqoto si laguu yidhaa hebal wuxuu qabaa fikir kale, muranka ka dheeraw, nasteexadaadu ha ahaato tii wanaagsan, muran haduu yimaadna hadalkaagu ha noqdo odhaahdii Axmed Shawqi ee ahayd:

(waxa kuu sugnaaday nasteexadayda, korkaaga muu ahaan murankaygu, waxa ugu daran nasiixo inuu noqdo muran)

4:- nasteexadaadu ha dabacsanaato

Mid kamida hogaamiyayashi muslimiinta soo maray ayuu nin raba inuu waaniyaa ku kululeeyay hadalka codkana kor ugu qaaday, markaas ayuu ku yidhi: ukaadi walaal, Alle wuxuu soo diray qaar kaa khayr badan waana Muuse iyo Haaruun, wuxuuna loo soo diray mid iga shar badan waana Fircawn, Allena wuxuu ku yidhi Muuse iyo Haaruun:

(ku dhaha hadal dabacsan waxa laga yaabaa inuu waantoobo ama uu Alle ka baqee)

Markaad walaalka u nasteexaynayso u dabacsanaw ula hadal si naxariis leh dareensii jacayl maxaa yeelay way fududahay inuu qofku ka qaato talo iyo tusaale qofka uu yaqaan inuu jecel yahay, halka qofka uu u arko inuu ka mid yahay dadka neceb iyo cadawgiisa uuna dhag jalaq siin isaga oo u arka wixii uu u sheegaba waxba kama jiraan iyo durid inay tahay, ha arko inaad u tahay muraayada oo kale, muraayadu waxay qofka tusdaa wixii dhaliil ka muuqda ma qurxiso, mana fool xumayso, ma fadeexadiso, kama nixiso, kumana qayliso, qofka isku eegaya kama diiqadoodo wixii wajigiisa ku yaalay markuu ka dhex arko istustada, uu iska tirtiraa isagoo ku faraxsan inayna cid kale wali arag, haday sidaa noqoto nasteexadaadu waxaan rajaynayaa inay noqonayso mid midho-dhal ah oo natiijo wanaagsan laga helo idinka Eebbe.

5:-la eego nasteexadaada wakhtiga ku haboon

Waxa jira wakhtiyo inta badan aan la qaadan waanada iyo wacdiga sida wakhtiga uu qofku cadho jiq yahay, ama uu ku jiro xaalad warwar (stress) iyo wakhtiyada uu hayo shaqo uu u arko inay ka muhiimsan tahay taladaada, doorashada wakhtiga ku haboon nasteexada waa mid kamida qodobada ugu mihiimsan, malahayga eedi iga raaci mayso hadaan idhaa waa udub dhaxaadka nasteexada natiijada wanaagsan leh.

Guntii iyo gunnaadkii, waxa jira dad aan aqbalayn nasteexada isla wayni nafeed haku jirto ama ha noqdeen jaahiliin isla saxan, kaama aqbalayaan ama kuuma haynayaan abaal waxaadse ku kalsoonaataa inuu Alle kuu ogyahay inaad gaadhsiisay fariintii,

W/Q: Farax Cusmaan Jaamac

FG: Wixii khalad ah ama dhaliil ah ila soo socodsii adoo iigu soo diraya cinwaanada hoos ku qoran

Email: Xawafarax12@outlook.com

Facebook: Farah Osman Jama