Mustafe Sheybe kagana hadlayey korodhka dhallinyarada ku hawlan tayeynta qoraalka iyo akhriska iyo waxtar la'aanta ka muuqata----

Qoraalkaas oo uu soo dhigay barta uu ku leeyahay Facebuugga. Waxa aad moodda in uu Mustafe dul istaagay xaqiiqo jirta oo loo baahanyahay in wax laga yidhaahdo. Haba yaraatee in lagu tiraaba waa lagama maarmaan. Anigoo ka agdhowaa naadiyada ilaa bilawgoodii bal aan inyar ka idhaahdo: Laga yaabaa in qalinkuna yara taraaro'e akhristoow! dulqaado.

Gu'gii 2006dii bay ahayd markii aan maqlay Naadigii ugu horreeyey ee laga aasaaso Hargeysa. Xilligaa aan maqlay waxa aan joogay Iswidhan, laakiin isla sannadkaas bihsii Abril ilaa bilawgii Mey waxa aan joogay Somaliland----gaar ahaan Hargeysa. Ma garanayo in lagu dhawaaqay maalmihii aan dalka joogay, waxaanse hubaa markii aan ku soo laabtay Iswidhan in aan maqlay oo aan aad ugu farxay. Sababtoo ahayd, marka dalka aad tagto ama sideedaba inta xiiseysa qoraalku isma heli jirin, madal ay ku kulmaanna ma ay lahayn.

Isla bilawgiiba Naadigii ugu horreeyey ee lagaga dhawaaqay Hargeysa waxa uu noqday mid heersare gaadha. Mid lagu soo hirto, mid ururiyey cid kasta oo ehel u ahayd qoraalka iyo akhriska. Xubnaha aan bilawgii bartay waxa ka mid ahaa Musaabaqo, Mustafe Khayre, Mustafe A Nuur iyo Khaalid J Qodax. Waa ay fara badnaayeen oo rag iyo haweenba xubno ayey ka ahaayeen. Waxa ay noqdeen kuwo lagu daydo oo la hadalhayo mar kasta dalka iyo dibeddaba.

Sannadkii 2009 iyo debbaaldeggii Mooge Festival ayaan markale imi Hargeysa. Debbaaldegga waxa ka soo qaybgalay Naadiyada Akhriska ee samaysmay ilaa 2006. Waxa ka mid ahaa Ceerigaabo, Laascaanood, Boorame, Berbera, Burco iyo Hargeysa. Bilawgii waxa jirtay yididiillo laga qabay in ay ku midoobaan dallad weyn oo Naadiyadu leeyihiin. May suurto gelin, oo kollay habdhaqankeenna soomaalinimo kama foga, wax uun bilaw aan lahay bardhammaad. Laakiin itaalkooda Naadiyadu waxa ay noqdeen kuwo waxweyn ka taray dhinaca kor u qaadida akhriska iyo qoraalka. Marka la maqlo buug baa la soo bandhigayaa, dabcan waxa dhashay dareen cajiib ah oo odhanaya," adigana buuggaaga ha la soo bandhigee maad qortid" taasi waxa ay keentay in lagu dhiirrado qoraalka buugaagta, tayadoodu haba liidato'e.

Waxa aan xasuustaa Naadigii Akhriska ee Hargeysa soo dhawayntii aan kala kulmay 2009kii. Sidii aan ugu farxay waxa ay iila mid ahayd qof ehel ballaadhan oo wada faraxsan leh. Qof aan ka qaloonayn dad aanuu weligii hore u arag, haddana aad mooddo walaalo oo kale. Dabcan walaal bay ii ahaayeen Naadigaas Akhriska ee Hargeysa. Waanaan ka xumahay in hormoodkii Naadiyadu maanta saaxadda ka maqanyahay. Walaalnimada Naadiyadu halkaa igagama istaagine, kal hore iyo Naadiga Halkaraan ee Burco ma illaawi doono siday ii martigeliyeen Ogost 2015. Xoolo aan u dhiibtay ma jirin, waanaan ogaa in aanay dawlad iyo shirkad toonna xoolo ka qaadan haddana waxa aan ku kalsoonaa sida wanaagsan ee niyad wanaagga ah ee ay ii qaabileen. Waa walaaltinimo, tolliimo, ehelnimo, beelnimo ku midawday akhris iyo qoraal. Xubnahaa Naadiga Halkaraan waxa aan ka xusi karaa guddoomiye Raadceeye, Mustafe Sheybe, Mustafe Magaalo iyo ninyar oo mucjisa ah oo hadalkiisa iyo da'diisu aanay is le'kayn waa Cabdiraxiin yare, Ilaahay ha u siyaadiyo garaadka iyo codkarnimadaba.

Waxa kaloo aan qoraalkan ku xusayaa oo aanan marnaba illaabi karin Naadiga Akhriska ee Maxamed Mooge. Way badnaayeen dhallintii i soo dhoweysay balse aan ka xuso Cawaale Deeqsi iyo Hodan -Ayaan.

Haddaba maxaa keenay burburka Naadiyadii hormoodka aha ee kuwii jirayna aan ka dhigin Naadiyo adag oo xoog dhaqaale iyo tayo sareba leh? Werwerka Mustafe Shaybe oo ka mid ahaa xubnihii firfircoonaa ee igu soo dhoweeyey Halkaraan/Burco 2015, waa mid u baahan in aad loogu fiirsado. Wax waa la bilaabaa, lama dhammeeyo meel uu ku danbeeyana lama garto. Haddii aad istidhaa u kuur-gal bal sababaha burburiya ururada oo ay ka mid noqon karaan Naadiyada Akhriskuna. Waxa ugu mudan iyadoo aan marka horeba isku ujeeddo laga lahayn samaynta ururka ama Naadiga.

Haddii ay isu yimaaddaan shan xubnood oo ay urur sameeyaan, waxa laga yaabaa in mid ka mid ahi uu doonayo in buugaagta noocyo goonni ah la dhiirrigeliyo tusaale kuwa aqoonta oo keliya. Mid kale ayaa ay u muuqataa in dhallinta lagu baraarujiyo xagga diinta oo aan buugaagta qaar la dhiirrigelin, mid baa laga yaabaa in uu isyidhaa waar malaa meeshaa waxbaa ka dhalan doona oo dhaqaale ayaa laga heli doonaa. Haddii fikirka inta wax aasaasaysaa ay aad u kala fogtay waxaasi ma sii hanaqaado. Laakiin haddii fikirku midaysan yahay---haba lagu kala duwanaado habka maaraynta'e waa uu dhismaa. Haba dhismo'e yaa sii wadaya, qofkii ama kooxdii bilawday haddii wax u muuqdeen, kuwa la wareegay wax ma u muuqdaan? Dhaqaale sidee loo samayn karaa? Haddii dhaqaale loo sameeyo sidee loo maarayn karaa? Iyaduna dhibteeda ayey leedahay oo mar haddii meeshaba dhaqaale soo galo, waa kala yaac.

Kollayba Naadiyada maanta jiraa yaanay yeelan tayo fiican oo waxa ay wax la qabaan waa uun ururada soomaalida, balse inta la samayn karo ha la sameeyo. Dharaar baa iman doonta lagu tartamo tayada oo aanay waxba tarayn tiradu. Naadiyada ilaa maanta girifgirif leh berri iyagaa hoggaanka lagaga dayan doonaa. Waxa iga talo ah diiwaan u samaysta Naadiga, ku ururiya maalin kasta dhacdada uu Naadigu la kulmo. Wax kasta oo la qabto qora oo diiwaan u yeela, si berri loo tixraaco. Qoraalkan waxa aan ku xusayaa si gaar ah Naadiga Halkaraan ee Burco oo aan talo ahaanna odhan lahaa Maktabadda ha loogu magacdaro halyeyaddii Nuura Maxamed Cali ee ka midka ahayd aasaasayaashii Naadiga Halkaraan, kuna geeriyootay iyadoo hawl ku jirta Naadigu leeyahay. I´laahay ha u naxariisto aamiin.

Waxa la moodaa in Naadiyadu ay meel ka yimaaddeen, laakiin aanay meelna u socon.

Nabad iyo Caano

W/Q:Sayid-Axmed Dhegey

Iswidhan/Stockholm