Haba la Qabtee horta ma jiraa Shirka lagu Sheegay mid Garxajis iyo Garxajis Siyaasad ku wada socdaa toona? Qaybtii 3 aad Qalinkii Ibraahim (Xabbo) Waxaa ila fogaatay araarta oo ila gashay taariikhda Reeraha Somaliland iyo Xisbiyada. Waxaynu isla wada fahamnay markaynu dib u raacnay taariikhda Reerraha Somaliland iyo Xisbiyada in Jeegaamuhu hore u Jireen. In Reer Waliba uu sameeyey Xulufaysi hoose oo uu la yeeshay qaar aanay dadka kale iska xigin sida. Habar Yoonis iyo Makaahiil oo Ka mid ah Samaroon. Ciidagale iyo Ciise Muuse. Jeegaanta yar ee ay Wadaagayeen Min Qabiilatu Al baxar Al Ciisa Muusiya wal Qabiilatu Daakhilal turaabiya waa mid La suuliyey oo loo sadqeeyey Musharaxii Kulmiye MBC oo maanta sifo Sharci ah ku noqday Madaxweynaha Somaliland. Waxaanan anigu qabaa inay ahayd talladii ugu saxsanayd ee Somaliland ku badbaaday ee ay kaga badbaaday Musharaxii Waddani oo anigu aan qabo hadii uu ku guulleysan lahaa in meel dheer laga raadin lahaa wixii inagu fadhiyey Boqollaalka kun ee nafood iyo Maaliyada badan. Marka aan sidaas leeyahay uma jeedo Cida uu ka dhashay Cabdiraxmaam, oo waxaa ku jira ama ka buuxa qaar badan oo haday sharaxan yihiin aan ku aamini lahaa Dalka iyo Dadkaba lana shaqayn lahaa sida hadaba aan ulla shaqaynayey MBC. Aniga iyo in badan oo kale maanu kalla dooran Reeraha ay ka soo kalla Jeedaan Muuse iyo Cabdiraxmaan. Labaduba waa kuwayagii oo aanu dhiig iyo dheecaan iyo hayba wadaagno. Waxaanu kalla dooranay labadooda oo aanu midna soo tijaabinay midna hada rabno inaanu tijaabino oo weli uu tijaabadii uun ku jiro. Aan ku noqdo Jeegaantii Jeegaamaha dhashay oo ilaa maanta jirta oo shaqaynaysa taag ay leedahayba. Hadaba Jeegaantaa Dhabta Libaaxa iyo Makaahiil waa mid weli jirta oo weli shaqaynaysa , waana tii ugu horeysay ee Jeegaamaha dhashay wallow ay iyadu guul daraysatay. Ma Saxbaa in Jeegaanta jirta ilaa hada ee ku dhacday Doorashadii ay noqoto Xallaal? Ta lagu macaashay ee Xiligii Doorashada ku dhamaatayna noqoto Xaraan iyo Nijaas. Markii la isku muquuniyey tartan xor iyo xallaal ah oo one man one vote ayaa la liqi kari waayey sidii oo maanta Doorasho inoogu horeyso. Waxaa dhegahayaga ka batay oo ilaa hada socda Kelmeda Garxajis oo 50 ka aan jiray iyo 50 ka aan Sheeko ku hayo aan la mahadin oo aan xitaa Shallaadka ku qaadin Luuqad isku mid ah. Oo aan ilaa maanta qof ii sheegi karaa aanu jirin maalin lagu macaashay oo la yidhaa maalin hebla. Waxaa Dhegaha Reer Somaliland ka badatay hadalkaas oo aad loogu soo cel celinaayo. Waxaan arkaa qaar run moodaya oo iska ruxmaya oo ka dhigaaya arin jirta. Runtii Magacu wuu Jiraa oo waan ka soo sheekeeyey Laakiin waxa hadalkaa miciinka biday ee u xuub siibtay waa Xisbigii Waddani oo saaxada Xisbinomo ka sii baxaaya. Waxay ku Qarinayaan Khilaaf weyn oo Gudaha Xisbiga ka jira oo ay Guuldaradu keentay. Waxaa dhawaan arki doontaan Dildilaac gaadha heer Khatar ah oo ka dhex bilaaba inta ku wada socota Baadilka iyo Gardarada ee hilmaantay Somaliland nimadii Tolniimadii iyo wixii la isu ahaa oo dhan. Waxa ujeedada iyo Nuxurku uu yahay Qollada Sheeganaysa Garxajiska iyo Shirkiisa waa 99 % oo Habar Yoonis. Waxaa kale oo jira in kooban oo Awalba ka tirsanayd Xisbiga Waddani oo weliba kulla socotay Danahooda Shaqsiga ah iyo Al Fuluus katiir oo markii uu dhamaaday tartankii Xisbiyadu halkan u bedeshay Sheekadii si aan masaariiftu uga kalla go,in. Waxaan leeyahay Qollada aan ogayneey iminkaba ogaada oo ha iska Ruxmina Ciidagale intii u talinaysay maaha inta Waddani taageertay ee midhadhka ah. Waxaa Ardaa walba uu leeyahay Cuqaal iyo Gudiyo. Tusaale ahaan Reerkayaga oo ka mid ah Ardaayada ugu Ballaadhan oo leh 5 Caaqil iyo 13 Gudida Reerka ah hal qof nagagama jiro kuwa na sheeganaya ee Shirka hadal haya. Ardaayada kale ee Ciidagale na waa la wada mid oo tusaale ayaan u soo qaatay uun kayga. Waxaan Shicibka Wanaagsan ee Somaliland ee Warbaahinta la Socda u sheegayaa waa masabid arintaasi. Waxay la mid tahay Ciyaarihii Gobollada ee uu Maxamed Siyaad Barre lahaa 1989kii inaga oo Dulcad iyo Daroor Joogna yidhi "waxaa Xamar ku Ciyaaraya Waqooyi Galbeed iyo Tog Dheer" Waxaa Qaylinaya ee Garxajis Garxajista hayaa waa intii Daraad sidatay Callanka Orange ka ah oo aan cidi kale ku wehilin waxa ay shubayaan. Haday Shirayaan. Haday Shaxa yaan iyo haday Wada Shaahay nayaanba awalba waa wada joogeen intaasiye waxba haw dheg taagina. Waxaba ha la socon Qayb dambe intaasi kaaga filan, waanad ku mahadsantahay Akhristoow waa inoo qaybaha kale ee weli socda. Allaa Macakum yaa Ciyaalla Somaliland.

Qalinkii Ibraahim (Xabbo)